Sanadkan 2016-ka Dhamaan Ummadda Soomaaliyueed waxa ay Idhaha u taagayaan Doorasho ka dhacda dalka, taas oo Madaxda Dalka ay u muuqanaysa in ay ku hor kufeen Hiigsiga 2016-ka.
Qabshada Magaaladda Marka ayaa dib dad badan oo Soomaaliyeed ay u xasuusinaysaa Taariiq hore, ilayn Taariiqdu waa ma guurtee hadaba aqriste Iswaydii Maxaa dhacay 1996-daa , 2006-dii iyo sanadkan 2016-ka.
Dhamaan Taariiqahan waa kuwo dad badan dib u Xusuusinaya sanado Colaadaha oo ragaadiyay Nolosha kumanaan Qof oo Soomaaliyeed oo ku nool Magaalada Dekada leh ee Muqdisho oo wali ka soo kabsan dagaalo xiriir ah.
Sanadaha Tirada Lixda u danbeysa ee 1996-dii , 2006-dii iyo sanadkan 2016- aan in xasuusiyo waxa ka dhacay Magaalada Marka oo hada xaalkeedu uu ahay Allow sahal oo dadka Magaaladaas ay filan karaan in mar kasta dagaallo ay dhici karaan.
1996 – Ganaral Maxamed Faarax Caydiid Allaha u Naxariistee wuxuu waqtigaa waday dagaaladii uu doonayey in uu wadanka soomaaliya ku qabsado awoodiisa Gaar ahaan magaalada muqdisho isagoo aamin sanaa xiligaas inuu madaxweyne noqonayo.!
Caydiid ayaa markii dame u dhintay dhawac soo gaaray sanadkii 1996-dii , waxana Geerida Marxuumkaas ay keentay in isbedel sanadkaas uu dhaco inkastoo dagaalada qabaa’ilka ku salaysan halkooda ay ka sii socdeen oo uu daadanayay dhiiga dad badan oo Birma gayda ah.
Sanadkii 2006: waa sanadkii la soo gaba gabeeyey Hogaamiya kooxeedkii kala haystay Degmooyinka Magaalada Muqdisho oo xikigaas dad badan suurtagal ay u noqon waysay in ay isku gudbaan, waxana barbar socday dagaal salka ku haya qabaa’ilka.
Lakiin 2006 Muqdisho waxa ka dhacay dagaal aad u culus, kaas oo socday ilaa March isla23keedii isla sanadkaas dagaalkaas oo u dhexeyey Midowgii Maxaakiimta Islaamka iyo Isbahaysigii la baxay Ladagaalanka “Argaggixisada”.
Dagaalkan waxa uu dhabaha u xaaray in gabi ahaanba Magaalada Muqdisho loogu tag roonaado Kooxihii Hogaami kooxeedyada ee Magaalada Muqdiso mudo ku loolamayay, isbedelkan Soomaali badan ayaa u arkayay in culays saarnaa laga qaaday.
Isla sanadkii 2006-dii waxa lagu xasuustaa Taariikh ahaan in Maxkamadahii Islaamiga ay ka baxaan Muqdisho, waxaana aarrintaas shaaca ka qaaday Gudoomiyihii Maxkamadaha Xiligaas Sh. Shariif Sh. Axmed oo telefoon kula hadlay Telefishanka Al Jazeera, waxa uu xiligaas Shiikh Shariif “Waxan magaalada Muqdisho ka saarnay dhammaan hoggaankanagii iyo xubnihii ka hawl gelayey ,Maxkamadaha Islaamiga waa ay midaysan yihiin”.
Ka bixitaanka Magaalada Muqdisho Shiikh Shariif waxa uu ku tilmaamay xiligaas in ay tahay xeelad isbedel ah , waxana durbadiiba Magaalada lagu arkayay Ciidamada Eithopia, waxana taas ka horeyay dagaal aad u culus oo galaaftay Nolosha muwaadiniin Soomaaliyeed.
Wakiilka Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya Michael Keating, ayaa u eg nin nasiib xun oo ku soo beegmay waqti adag oo madaxda soomaalida hogaamisa ku Fashiltay siyaasada soomaaliya iyo Dalka deeqda bixiya oo wax dhaqaala ah u hayn xisilinta soomaalida 2016.
Qalinka iyo warqada qaado 2016 maxaa lagu xasuusan Marka oo ah magaalo muhiim ah oo Alshabaab qabsadeen sanadka 2016 waa su’aal la iswaydiin karo una baahan jawaab sidoo kale su’aasha kale ayaa ah maxaa sanadkan dhici kara!
Ugu danbeyntii, xaalka ma sahlana, mana cada wajiga uu yeelan doono siyaasada waxaan qabaa in sanadka yahay sanad adag.
Qalinkii Maxamed Maxamuud Nuur Caalim oo ka Faalooda Arimaha Siyaasaddda Soomaalia
hanadka114@gmail.com